Większość z nas uwielbia podróże, zwiedzanie i odkrywanie nieznanych miejsc. Jednak, by zacząć eksplorować nowe miejsca musimy do nich dotrzeć. Często wybieramy podróż samolotem, ponieważ to najszybszy sposób przemieszczania się. Bardzo często taki sposób podróżowania wiąże się ze zmianami strefy czasowej. Przestawienie zegarka to banalnie prosta czynność, jednak zdecydowanie trudniej to zrobić z naszym organizmem. Potrzebujemy czasu, by przystosować się do nowego rozkładu dnia, co często wiąże się z wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami, znanymi jako jet lag. Jak sobie z nim radzić? Podpowiem Ci na swoim przykładzie.
Jet lag to dolegliwość, której doświadczył prawie każdy, kto podróżował samolotem i zmieniał strefy czasowe. Niestety nie jest to przyjemne zjawisko, zazwyczaj objawia się zmęczeniem, bólami głowy i dekoncentracją. Jet lag to nic innego jak zakłócenia naturalnego rytmu dnia i nocy. To stan, kiedy nasz zegar biologiczny po podróży przez różne strefy czasowe, nie pozwala od razu cieszyć się wypoczynkiem po wylądowaniu.
Co to jest jet lag?
Jet lag o choroba osób podróżujących samolotami na długie dystanse w kierunkach równoleżnikowych na wschód lub zachód. W polskim tłumaczeniu jest to zespół nagłej zmiany strefy czasowej, inaczej mówiąc: transkontynentalne zmęczenie. Nasilenie tego zjawiska uzależnione jest od ilości przekraczanych stref czasowych. Nasz organizm zdecydowanie gorzej znosi podróże na wschód, ze względu na skrócenie doby. Natomiast loty w stronę zachodnią są przez nas znacznie lepiej tolerowane. Jak dowodzą badania zdecydowanie łatwiej przyzwyczajamy się do dłuższego dnia.
Przyczyny jet lagu
Przyczyną takiego stanu rzeczy są zaburzenia homeostazy organizmu odnoszącej się do samoregulacji procesów biologicznych. A tłumacząc tona polski? To nic innego jak: zaburzenia procesów fizjologicznych, które zależą od rytmu dobowego i związanego z nim wydzielania hormonów. A są nimi przede wszystkim melatonina i kortyzol. Nasz organizm po zmianie stref czasowych po prostu nie nadąża z przystosowaniem się do nowych warunków. Zmiany pór dnia, przemiany materii czy pory snu, dlatego reaguje objawami chorobowymi. Jesteśmy przyzwyczajeni do chodzenia spać, jedzenia posiłków o stałej porze. Dlatego też znaczne przesunięcie czasu odbija się niekorzystnie na naszym zdrowiu. Załóżmy, że przylatujemy do kraju, w którym właśnie zaczyna się ranek, a w miejscu naszego wylotu jest północ. Nasz organizm normalnie przygotowywałby się do snu i nie potrafi poradzić sobie z tak szybką zmianą rytmu dnia, dlatego zaburzeniu ulegają wszystkie procesy fizjologiczne.
Objawy jet lagu
Najczęstsze objawy zespołu nagłej zmiany strefy czasowej to:
- zaburzenia snu
- problemy z koncentracją
- senność
- zmęczenie
- zaburzenia apetytu
- problemy jelitowo-żołądkowe
- ogólne złe samopoczucie
- dezorientacja
- ból głowy
Jet lag – ile trwa?
Jet lag trwa w zależy od liczby stref czasowych przekroczonych podczas podróży. Doświadczamy dyskomfortu przeważnie z powodu zamknięcia w samolocie przez dłuższy okres lub z powodu różnic klimatycznych, kulturowych i jedzenia. Ogólnie nasze ciało dostosowuje się do nowej strefy czasowej z szybkością jednej lub dwóch stref czasowych dziennie. Jeśli na przykład przekroczono sześć stref czasowych, będziemy zazwyczaj dostosowywać się do tej zmiany w ciągu trzech do pięciu dni. Jet lag jest stanem przejściowym i większość osób dochodzi do siebie stosunkowo szybko.
Jak sobie radzić?
Warto przygotować się do zmiany strefy czasowej już przed podróżą. Proponuję sprawdzić ile stref czasowych przekraczasz i zacząć stopniowo chodzić spać oraz wstawać o zmienionych porach. Z pewnością zminimalizuje to „straty” na miejscu. Przydatna okazać się może jedna z aplikacji, które pomagają przystosować organizm do nowych stref czasowych np.: Jetlag cure& time zone lub Chronoshift-Fight Jet Lag. Każda z tych aplikacji działa w ten sam sposób. Kilka dni przed wylotem należy wprowadzić szczegółowe dane: miejsce gdzie aktualnie się znajdujemy oraz cel i datę planowanej podróży. Aplikacja przeanalizuje te dane oraz wyliczy nam nowy czas do przestawienia naszego zegara biologicznego – wybudzając nas wcześniej ze snu lub sugerując drzemki.
Zapakuj walizkę i załatw wszelkie formalności odpowiednio wcześnie, tak aby przed podróżą móc wyspać się i wypocząć. Ruszanie w podróż z deficytem snu może spowodować, że wyjazd zaliczymy do nieudanych ze względu na złe samopoczucie.
Jeżeli stresujemy się przed podróżą i budzimy się w środku nocy najlepiej położyć się do łóżka trochę później i wstać wcześniej niż zwykle, by zachować ciągłość snu. Dodatkowy wypoczynek w trakcie lotu również pozwala uniknąć zmęczenia po podróży. Odradzam stosowanie środków nasennych, gdyż powodują one jeszcze większe rozregulowanie organizmu.
W trakcie lotu przestaw swój zegarek na czas obowiązujący w kraju, do którego podróżujesz. Pozwoli ci to odpowiednie wcześnie przygotować się do nowego rytmu dobowego. Pij dużo wody w celu przeciwdziałania skutkom suchej atmosfery wewnątrz samolotu. Staraj się poruszać po pokładzie samolotu co godzinę lub dwie wstawać i chodzić. Długi czas spędzony w pozycji siedzącej sprawia, że krew słabiej krąży i puchną nogi.
Po przylocie, nawet jeśli czujesz zmęczenie, dostosuj się do rytmu dnia panującego w danym kraju. Zjedz posiłki o przyjętych porach, łatwiej będzie zapanować nad żołądkiem. W dzień staraj się przebywać jak najwiecej na świeżym powietrzu, a spać połóż się dopiero po zachodzie słońca. Pamiętaj, aby dobrze się wyspać w czasie pierwszej nocy po podróży, w ten sposób organizm szybciej przystosuje się do nowego rytmu dnia.
Ja z Jet Lagiem w Kanadzie poradziłem sobie w prosty sposób 🙂 W Toronto byłem po 1 czasu miejscowego, zanim hotel itp była 4 jakoś, więc po prostu nie poszedłem spać – na drugi dzień do wyra o 21 – spanie do 7 rano i po jet lagu nie ma śladu 🙂
Jeszcze nie doświadczyłąm, bo zwiedziłam wyłącznie Europę, ale jak to się mówi, wszystko przede mną 🙂
Na szczęście mój organizm szybko przystosowuje się do nowego otoczenia, nawet jeśli jest spora różnica czasowa 😉
Nigdy jeszcze nie przekroczyłam stref czasowych, dlatego fajnie wiedzieć, co mnie może czekać i jak sobie z tym poradzić na przyszłość 🙂
Nie miałam pojęcia że coś taiego istnieje. Dla nie stylko start i lądowanie zawsze kończy się szumami w uszach
Nie miałam pojęcia, że takie aplikacje istnieją . Fajba sprawa, aczkolwiek na drzemki to ja raczej nie mogę sobie pozwolić 😉
Świetne rady, które na pewno wykorzystam <3
Nigdy tego nie doświadczyłam, ciekawe jakbym to przeszła! W razie czego będe pamiętać o twoich radach 🙂
Ja nigdy nie miałam okazji doświadczyć, bo zmieniałam strefę czasową jedynie z godziną różnicy 😉
Niestety zmiana strefy czasowej nie jest przyjemna i ciężko do siebie dojsc
Pamietam jak leciałam do Kanady i kolejne dwa dni byłam senna oraz apatyczna. Żałuje ze nie znałam takiej aplikacji.
Będę pamiętała na przyszłość 🙂