Niebezpieczne powietrze! Smog czym jest i jaki ma wpływ na zdrowie?

Powietrze jest niezbędne do życia, to wie każdy z nas, ale w okresie zimowym często wdychamy substancje szkodliwe takie jak: benzen, ołów i wszelkie pyły. Światowa Organizacja Zdrowia bije na alarm, ponieważ na świecie umiera aż 6,5 miliona ludzi, a zabija ich smog! Polska niestety zajmuje wysoką pozycję na liście najbardziej zanieczyszczonych krajów w Europie. Jak się okazuje oddychamy w naszym kraju bardzo złym powietrzem, przez co rocznie umiera przedwcześnie ponad 48 tysięcy osób. Dowiedz się czym jest smog i jaki ma wpływ na nasze zdrowie.

 

 

smog

 

W środkach masowego przekazu eksperci non stop mówią, że smog wisi nad Polską, że stężenie szkodliwych substancji zawieszonych w powietrzu znacząco przekracza normatywne wartości we wszystkich miastach.  Jakość powietrza sprawia, że przebywanie na zewnątrz stanowi dla nas zagrożenie. Ale czym tak naprawdę jest smog?

 

smog

Co to jest smog?

To zjawisko występuje wtedy, gdy w powietrzu znajduje się dużo zanieczyszczeń, a warunki atmosferyczne – np. brak wiatru czy mgła – sprzyjają ich koncentracji. Smog to głównie pyły i gazy pochodzące ze spalania węgla w piecach, spalin samochodowych, zakładów przemysłowych. Ze względu na  miejsce, warunki powstawania oraz skład chemiczny, wyróżnia się dwa rodzaje smogu: smog klasyczny (londyński) i smog fotochemiczny (typu Los Angeles).

Pierwszy występuje głownie od listopada do lutego w umiarkowanej strefie klimatycznej – w regionach, gdzie domy są ogrzewane przez spalanie węgla i innych paliw stałych. Zawiera przede wszystkim tlenek siarki, tlenki azotu, tlenki węgla, sadzę i pyły. Negatywnie wpływa na układy oddechowy i krążenia. Drugi typ tego nienaturalnego zjawiska zwanego smogiem fotochemicznym (smog utleniający) tworzy się głównie w miesiącach letnich. Unosi się on zwykle w słoneczne dni, gdy temperatura powietrza jest wysoka (pomiędzy 25 a 35°C), a na ulicach panuje duży ruch.  Powstaje ze spalin samochodowych zawierających tlenek węgla, tlenki azotu i węglowodory. Pod wpływem słońca powstają z nich kolejne toksyny, np. ozon. Wywołuje podrażnienia oczu i dróg oddechowych.

smog

Wszyscy się dusimy!

 

Niestety nasz kraj zajmuje niechlubną wysoką pozycję na liście najbardziej zanieczyszczonych w Europie. Dotyczy to zwłaszcza unoszących się w powietrzu drobnych pyłów o średnicy nie większej niż 2,5 mikrometra (tysięcznej części milimetra), zwanych w skrócie PM2,5. Zawierają one m.in. związki siarki i azotu, metale ciężkie oraz amoniak. Według  wskazań WHO ich stężenie nie powinno przekraczać 10 mikrogramów na metr sześcienny, norma europejska, która jest bardziej liberalna to 25 mikrogramów na metr sześcienny. Tymczasem w ostatnich latach w Polsce średni poziom tego rodzaju zanieczyszczeń to aż 27 mikrogramów na metr sześcienny!

W wielu polskich miastach wskaźnik ten przekracza 30 a nawet 40 mikrogramów na metr sześcienny! A to tylko średnie wskaźniki, oznacza to jedno, bywają one często dużo wyższe. Polska jest też liderem w innej dziedzinie – skażenia powietrza wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA), mającymi działanie rakotwórcze. Są to substancje powstające w wyniku niecałkowitego spalania związków organicznych, np. drewna, śmieci czy paliw samochodowych, a także tworzyw sztucznych. Jednym z nich jest benzo(a)piren, który jest kumulowany w organizmie i ma właściwości rakotwórcze.

Wszystkie pyły, które wchodzą w skład smogu nie stanowią jednorodnej grupy substancji. Często są to drobiny kurzu, popiołu, sadzy oraz piasku, a także pyłki roślin a nawet starte ogumienie, tarcze i klocki hamulcowe samochodów. Na powierzchni takich cząsteczek często  osiadają inne substancje, takie jak metale  ciężkie,  które w  ten sposób mogą przenikać do organizmu wraz z wdychanym powietrzem. Te wszystkie substancje przenikają do naszych dróg oddechowych i płuc, ale też do pęcherzyków płucnych, a stamtąd mogą przenikać do krwi!

 

smog

Smog groźny jest nie tylko dla płuc

Większość z nas nie ma pojęcia, jakim powietrzem oddycha, a nawet jeśli wiemy, że jest ono niezbyt dobrej jakości, często to lekceważymy. Powszechnie sądzimy, że problem ten dotyczy przede wszystkim osób cierpiących na astmę i inne choroby układu oddechowego. Tymczasem zanieczyszczenia wywołują też choroby serca. Niestety kobiety w ciąży są szczególnie narażone, ponieważ mniejsze cząsteczki pyłów mogą poprzez pęcherzyki płucne dostać się do krwi, a tym samym przeniknąć przez łożysko do organizmu dziecka! Badania wykazały, że jeśli kobieta w ciąży oddychała zanieczyszczonym powietrzem, jej dziecko może mieć kłopoty ze zdrowiem już przy narodzeniu.

 

Osoby zdrowe, które miały nawet krótkotrwały kontakt ze smogiem mogą mieć:

  • stany zapalne
  • podrażnienia spokówek
  • podrażnienia krtani i tchawicy
  • częste zapalenia płuc
  • czują zmęczenie
  • zwiększają ryzyko raka (zwłaszcza płuc)
  •  kaszel i bóle w klatce piersiowej

 

Długotrwały kontakt z zanieczyszczeniami powietrza może prowadzić do rozwoju nowotworów złośliwych, takich jak:

  • rak płuc
  • rak zatok
  • nowotwory jamy ustnej : gardła, krtani oraz przelyku
  • rak nerek

 

Pyły o średnicy nie większej niż 2,5 mikrometra mają możliwość przechodzenia przez ściany pęcherzyków płucnych i trafiają najpierw do naczyń płucnych, później do całego układu krwionośnego. W ten sposób przyczyniają się do rozwoju:

  • chorób niedokrwiennych serca
  • nadciśnienia tętniczego
  • zaburzeń rytmu serca
  • niewydolności serca
  • zawałów

 

Smog przyczynia się do szybszego starzenia się naszego układu nerwowego, choroby Parkinsona i demencji . Substancje zawarte w smogu są związkami, które mogą powodować również alergie i problemy z płodnością.

 

smog

Jaki wpływ ma smog na zdrowie dzieci?

Już w okresie płodowym zanieczyszczenia powietrza mają  niekorzystny wpływ na zdrowie dzieci. Mogą powodować wady wrodzone, mają duży wpływ na masę urodzeniową i długość ciała. Prawdopodobnie substancje te upośledzają przepływ krwi przez łożysko, w wyniku czego płód rozwija się wolniej. W konsekwencji po urodzeniu dziecko osiąga gorsze umiejętności poznawcze, językowe i motoryczne w pierwszych latach po urodzeniu niż mogłyby osiągać, gdyby jakość powietrza była lepsza.

Dzieci w wieku przedszkolnym, które mieszkają na terenach gdzie często występuje smog mają tendencje do infekcji górnych dróg oddechowych, ich koncentracja jest niższa, a alergie są nasilone. Dzieci są najbardziej narażone na negatywne skutki oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Dzieje się tak z kilku powodów. Po pierwsze, układ oddechowy dzieci jest jeszcze niedojrzały, a  ich drogi oddechowe wąskie i krótkie, co zwiększa ich podatność na podrażnienia i stan zapalny. Ponadto dzieci oddychają szybciej niż dorośli. Duże znaczenie ma też fakt, że duży odsetek maluchów oddycha ustami, a nie przez nos, który jest w stanie wyłapać więcej zanieczyszczeń.

 

smog

Jak się chronić przed smogiem?

To pytanie jest chyba najistotniejsze, zważywszy na fakt, iż nasz kraj należy do grupy państw Europy z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem.

Dieta

Naukowcy coraz częściej zaznaczają, że przed skutkami wdychania szkodliwych substancji zawartych w smogu może nas uchronić odpowiednia dieta. Szczególnie ta bogata w kwasy Omega-3, które zmniejszają efekty działania zanieczyszczonego powietrza na organizm, zwłaszcza na układ krwionośny. Kwasy te znajdują się nie tylko w  oleju rybnym, ale  w orzechach, migdałach, maśle, oleju rzepakowym, nasionach lnu i pestkach dyni.

Takie same właściwości mają również witaminy: B6 i B12. Źródłem witaminy B6 są: kasza gryczana, kurczak, indyk, papryka czerwona i ziemniaki, natomiast witamina B12 znajduje się w: mięsie, rybach, mleku, jajkach, wędlinach, serach. Warto uzupełniać też witaminę C i E. znajdziemy je w: dzikiej róży, rokitniku, czarnej porzeczce, natce pietruszki, czerwonej papryce i brukselce, a witaminy E – nasionach słonecznika, pestkach dyni, orzechach laskowych i migdałach.

Maski antysmogowe

Dodatkową metodą na ochronę swojego zdrowia przed smogiem są maski antysmogowe, kojarzone z Chińczykami lub Japończykami. W maskach znajdują się specjalne filtry, które mają za zadanie  chronić przed przedostawaniem się pyłu. Niestety, nie wszystkie są  skuteczne, dlatego kupując je warto upewnić się, czy nie będą przepuszczać pyłu PM2,5, zawierającego bardzo małe cząsteczki i dostającego się nie tylko do płuc, ale i do krwi. Filtry należy wymieniać bezwzględnie co dwa tygodnie, a czasem przed upływem tego terminu, szczególnie, gdy zmieni się ich barwa – z białej na szarą.

Jeśli decydujesz się na zakup maski najlepszym wyborem  będzie maska z warstwą węgla aktywnego, która ochroni przed zanieczyszczeniami gazowymi. Maseczki kosztują od 100 do 300 zł, plus około 100 zł za 10 filtrów.

 

Filtry oczyszczające

Jeśli sądzisz, że w domu jesteś bezpieczny to jesteś w błędzie. Smog z zewnątrz przedostaje się przez otwarte lub nieszczelne okna, a także nieszczelny dach. Jakość powietrza w domach można zdecydowanie poprawić za pomocą oczyszczaczy, które poradzą sobie nie tylko z pyłami z zewnątrz, ale też drobnoustrojami, pyłkami, grzybami, pleśnią, kurzem, roztoczami. Oczyszczacze zasysają zanieczyszczone powietrze, przepuszczają przez różne filtry, a na koniec wydmuchują oczyszczone powietrze. Modeli jest sporo na rynku, warto zwrócić uwagę jakie mają filtry.

 

Kwiaty w mieszkaniu

Kwiaty w mieszkaniu też pomogą filtrować zanieczyszczone powietrze. W wyniku fotosyntezy pobierają z powietrza dwutlenek węgla, a oddają życiodajny tlen. Neutralizują też dwutlenek siarki i metale ciężkie takie jak: miedź, cynk, kadm, ołów.

Rośliny doniczkowe odfiltrowują takie substancje jak:

  • formaldehyd – działający szkodliwie na układ oddechowy i odpornościowy, a także na skórę. Znajdziemy go m. in. w mydłach, kremach, dezodorantach, ponieważ jest środkiem konserwującym
  • benzen – toksyczny i rakotwórczy, obecny w klejach, farbach
  • ksylen – również o właściwościach rakotwórczych, używany w środkach do konserwacji drewna i lakierach
  • amoniak – stosowany do czyszczenia biżuterii, wywabiania plam; powoduje zaburzenia oddechowe, bóle głowy, obrzęki płuc
  • toluen – rozpuszczalnik farb i lakierów, używany przy produkcji leków i barwników

Jak widać warto mieć rośliny w domu, polecam każdemu.

 

 

smog

nianio.com.pl

Mama na pełnym etacie, która nade wszystko kocha swoje dzieci. Uwielbiam podróże w ciekawe miejsca. Ponieważ fotografia to moja pasja, nieodłącznym gadżetem, który przy sobie noszę jest aparat.

11 komentarzy
  1. W kwestii kwiatów sporo czytałem i niestety nie są one na tyle skuteczne, by nawet w dużej ilości chronić nas przed polskim smogiem. Są miłym dodatkiem. Na pewno plusem posiadania kwiatów jest wzrost wilgotności powietrza. Duży minus, to fakt, że nocą kwiaty pobierają tlen i produkują dwutlenek węgla. To istotne zwłaszcza w smogowe dni, bo wtedy próbujemy zamykać okna i mikrowentylacje, a to skutkuje bardzo wysokimi stężeniami CO2. Niestety kij ma dwa końce…
    Dlatego sensownie jest używać oczyszczacza. Ja już swój wybrałam. Nie piszę, co kupiłam, by nie robić kryptoreklamy 😀

  2. Pojechaliśmy z rodzina w gory i jestem przerażona. Smog jest tu widoczny gołym okiem, ludzie ogrzewają domy chyba pałac opony bo czarny dym unosi sie nad Zakopanym

  3. U nas jest problem z niereformowalnymi sąsiadami. Będę brutalna, ale czekam, aż co poniektóre egzemplarze zakończą żywot. Nic im nie da się przetłumaczyć.

  4. To bardzo trudny i skomplikowany problem dla calej ziemi. U Nas na Zielonej Wyspie na szczescie powietrze jest o wiele mniej zanieczyszczone,bo kraj ma niska populacje,ale nie od dzis wiadomo,ze smog moze przyczynic sie do powstania nowotworu.

  5. No właśnie, tyle chorób i tak bardzo one dokuczają ludziom w dzisiejszych czasach, ale cóż rzec….niestety sami jesteśmy sobie winni 🙁 Powietrze samo się nie zanieczyściło 🙁

Dodaj komentarz

Twój email nie będzie widoczny.

Starszy wpis: Czerwone majtki na szczęście, podwiązka i wypastowane buty, czyli studniówkowe przesądy
Nowszy wpis: Blue Monday - najlepsze sposoby na najbardziej depresyjny dzień roku
Archiwa
KONTAKT