Aloes na długie i zdrowe życie

Właściwości aloesu były znane już w starożytności. Tysiące lat temu w Grecji i Rzymie stosowano go jako środek do leczenia ran, a w Egipcie wierzono nawet, że sporządzony z niego sok może zapewnić ludziom nieśmiertelność. Choć czasy się zmieniły i nikt już nie uwierzy w to, że człowiek mógłby żyć wiecznie, warto zwrócić uwagę na skład rośliny. Tkwi w nim tajemnica dobroczynnego działania aloesu na nasze zdrowie. Dziś aloes odkrywany jest na nowo, a jego działanie i skuteczność pozostaje obiektem wielu badań.

 

 

Poddając rozważaniom potencjalny wpływ aloesu na nasze zdrowie, musimy przede wszystkim uściślić, o jakiej roślinie mówimy. Fakt, że w środowisku naturalnym możemy spotkać ponad 500 jego gatunków, mógłby wprowadzać pewne zamieszanie. Dlatego, aby rozwiać wszelkie wątpliwości, zacznijmy od krótkiej charakterystyki i opisu rośliny.

Z czym mamy do czynienia?

Aloes, z którym najczęściej możemy spotkać się w naszym kraju, to Aloe arborescens, czyli aloes drzewiasty oraz Aloe vera L. (Aloe barbadensis Mill.), czyli aloes zwyczajny lub inaczej aloes barbadoski. Możemy je znać z upraw doniczkowych, bo w tej właśnie formie goszczą w wielu polskich domach. Aloes drzewiasty bywa też uprawiany w szklarniach. Ze względu na walory dekoracyjne aloesów, w uprawach domowych coraz częściej pojawiają się też inne gatunki, a wśród nich na przykład Aloe variegata, czyli aloes pstry.

Tak duża grupa organizmów nie może być jednorodna pod względem pokroju. Spotkamy wśród niej rośliny niewielkie, przypominające kształtem małe rozety; gatunki osiągające wielkość kilkudziesięciu centymetrów, kilkumetrowe drzewa, a nawet liany.

Warto pamiętać, że aloesy to sukulenty. Dzięki możliwości gromadzenia wody zostały dobrze przystosowane do życia w suchym klimacie. Ich naturalnym miejscem występowania są kraje klimatu tropikalnego i subtropikalnego. Charakterystyczną cechą rośliny są grube, mięsiste i obfitujące w sok liście. To one są odpowiedzialne za magazynowanie wody. Pokryte grubą skórką z niewielką ilością aparatów szparkowych skutecznie ograniczają parowanie.

Pośród wielu gatunków aloesów tylko kilka wykazuje właściwości lecznicze. Jest to: Aloe ferox (aloes uzbrojony), Aloe arborescens (aloes drzewiasty), Aloes perryi Baker, Aloes saponaria oraz Aloe vera L. (aloes zwyczajny). Najpowszechniej wykorzystywany w leczeniu różnych dolegliwości oraz w kosmetologii jest aloes zwyczajny. To roślina o sztywnych, szarozielonych i ułożonych w kształcie rozety liści. Ich długość wynosi 60 cm, a szerokość waha się od 3 do 7 cm. Mają charakterystyczny, woskowaty nalot, a zawarty w nich miąższ i sok znajduje liczne zastosowania.

 

 

Aloes zwyczajny, podobnie jak pozostałe aloesy, należy do rodzaju Aloesowatych Aloaceae i rodziny Złotogłowowatych Asphodeloideae. Dorasta do około 80 cm wysokości i tworzy liczne odrosty. W korzystnych warunkach klimatycznych może być znacznie większy. Żółte kwiaty rośliny są zebrane w wydłużone grona i osadzone na długim pędzie. Aloes zwyczajny może kwitnąć wiele razy. Pierwszych zbiorów dokonuje się u 3 lub 4-letnich roślin poprzez odłamywanie liści.

Skład chemiczny i właściwości

Warto pamiętać, że nie wszystkie części rośliny mają właściwości lecznicze. Gruba skóra liści ma ważne zadanie – chroni roślinę przed zwierzętami. Stąd w jej składzie szkodliwe, drażniące związki: aloina i emodyna. Ich obecność sprawia, że sproszkowana razem ze skórą roślina może mieć właściwości przeczyszczające, a nawet kancerogenne. Jeśli natomiast zastosujemy sam środek, czyli miąższ rośliny, to wykorzystany do użytku wewnętrznego będzie dla człowieka bezpieczny.

Na rynku jest obecnie dostępnych wiele preparatów z aloesu. Znaleźć je możemy, np. w sklepie NajlepszyAloes.pl. Niektóre z nich zawierają w składzie skórę liści, inne nie. Czystość i jakość wprowadzanych do obrotu preparatów bada niezależna Międzynarodowa Rada Naukowa ds. Aloesu (International Aloe Science Council), w skrócie IASC. W jej skład wchodzą między innymi lekarze, naukowcy i plantatorzy roślin. Na podstawie przeprowadzonych badań przyznają certyfikat produktom, które wyróżniają się dobrą jakością i mogą być bezpiecznie stosowane w codziennej diecie. Uzyskanie certyfikatu nie jest łatwe. Przyznawany jest przez Radę tylko na okres 12 miesięcy, a po jego upływie produkt podlega kolejnym badaniom, które mają potwierdzić jakość miąższu.

 

 

Aloes zwyczajny cechuje się bardzo wartościowym składem. Jego miąższ zawiera ponad 75 różnych substancji odżywczych oraz około 200 składników bioaktywnych. Znajdziemy w nim między innymi endo i egzogenne aminokwasy, ważne dla naszego zdrowia witaminy (w tym witaminę: A, B1, B2, B3, B6, B12, C, E i K), a także nienasycone kwasy tłuszczowe. Aloes zawiera też wiele mikro i makroelementów między innymi: potas, fosfor, wapń, cynk, siarkę, żelazo, magnez, sód, miedź i wiele innych. Jest także bogatym źródłem flawonoidów oraz mono i polisacharydów.

O dobroczynnym działaniu Aloe vera L. można długo opowiadać. Warto tu wspomnieć, że obecnie na zbadanie czeka 200 kolejnych składników miąższu aloesu. Już dziś natomiast możemy stwierdzić, że roślina ma działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Działa też antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Przyspiesza proces gojenia się ran, o czym wspominał w przeszłości sam Aleksander Wielki, uznając go podczas swoich licznych podbojów za najskuteczniejszy lek stosowany do ich leczenia. Aloes zwyczajny wzmacnia organizm i poprawia jego odporność. Wspomaga też przemianę materii i odchudzanie. Może być stosowany podczas chemoterapii do odtruwania organizmu, a zewnętrznie wykorzystuje się go do leczenia trądziku i innych zmian skórnych.